Stel je voor: het is zondagochtend, je kijkt uit het raam en ziet een grijze lucht vol dreigende wolken. De wind jaagt de takken tegen de ramen en hier en daar gutst een plensbui uit een donker wolkendek. Je eerste gedachte? “Daar gaat mijn plan om te gaan fotograferen…” Want zeg nou zelf: we associëren mooi weer bijna automatisch met mooie foto’s. Een strakblauwe lucht, warm zonnetje, het gouden uur dat alles in een magische gloed zet – dat is toch het ideale plaatje?
Maar wat als ik je vertel dat het juist die donkere wolken, die onvoorspelbare regen en die mistige ochtenden zijn die een landschap veranderen in een decor vol drama, sfeer en emotie? Dat je in plaats van saaie ansichtkaart-plaatjes juist iets unieks vastlegt als je het weer zijn gang laat gaan? Landschapsfotografie is geen zonvakantie; het is een ontdekkingsreis waarin het weer je grootste medespeler is.
Laten we eens dieper induiken in waarom je je camera vooral ook mee naar buiten moet nemen als de weergoden zich van hun ruige kant laten zien.
F/4.0, 1/25 sec., ISO-500, 70 mm (Panorama)
Het spel van licht, schaduw en contrast...
Een strakblauwe lucht is prachtig om een dagje op het strand door te brengen, maar in fotografie kan het soms ronduit saai zijn. Waarom? Omdat fel zonlicht met weinig wolken vaak vlak licht oplevert. Schaduwen zijn hard, de kleuren fel, maar niet altijd gelaagd of interessant.
Onstuimig weer daarentegen zorgt voor een dynamisch spel tussen licht en donker. Dreigende wolkenluchten breken het licht op onvoorspelbare plekken, waardoor er magische lichtbundels ontstaan die een deel van het landschap in de spotlight zetten. Zo’n straal zonlicht die dwars door een wolkenpartij breekt en een glooiende heuvel verlicht, terwijl de rest van het landschap in schaduw gehuld blijft – dat is pure poëzie!
Mist werkt weer heel anders. Die dempt juist het licht, maakt harde lijnen zacht en voegt een bijna sprookjesachtig gevoel toe aan een bos of veld. Het contrast wordt subtieler, details verdwijnen in de nevel en de kijker moet zijn verbeelding gebruiken om het hele plaatje in te vullen. Dat roept emotie op – en precies dát maakt een foto memorabel.
F/11.0, 1"6 sec., ISO-100, 40 mm (Panorama)
Wanneer slecht weer je foto's naar een hoger niveau tilt...
Om dat idee nog wat tastbaarder te maken: hier zijn een paar concrete situaties waarin slecht weer jouw beste vriend is.
1. Storm aan zee
De Noordzeekust bij windkracht 8 is een compleet andere wereld dan een zomerse stranddag. Hoge golven beuken tegen pieren en vuurtorens, opspattend schuim wordt door de wind over het strand geblazen. Het levert ruige, dramatische beelden op vol beweging en energie. Fotografeer je zo’n scene met een lange sluitertijd, dan krijg je een prachtig contrast tussen de zachte, sluierachtige golven en de stoere rotspartijen of een verweerd havenhoofd.
2. Onweerswolken boven een berglandschap
In de bergen kan het weer in een oogwenk omslaan. Een strakblauwe lucht kan binnen een uur plaatsmaken voor donderende cumulonimbuswolken. Dat dramatische wolkendek dat boven de bergtoppen hangt, geeft je foto’s een episch gevoel van grootsheid en nietigheid tegelijk. Een piepkleine wandelaar op de voorgrond benadrukt de schaal van het natuurgeweld.
3. Mist in het bos
Een bos bij mistig weer voelt als een sprookje. De stammen verdwijnen langzaam in de nevel, de geluiden worden gedempt en de kleuren worden monochroom. Juist door het ontbreken van fel licht en harde contrasten krijgt het beeld een schilderachtige kwaliteit. Voeg een kronkelend pad toe of een solitaire wandelaar met een felgekleurde jas en je hebt een foto die verhalen vertelt.
4. Regen en reflecties
Regen is niet alleen maar nat en koud. Natte oppervlakken weerspiegelen het weinige licht dat er is en kunnen straten, rotsen en bladeren een extra glanslaagje geven. Probeer eens te fotograferen na een fikse bui: plassen kunnen spiegelende kunstwerken worden waarin wolken en kleuren samensmelten.
F/8.0, 1/100 sec., ISO-50, 40 mm
Praktische tips: zo maak je het beste van onstuimig weer...
Oké, je bent overtuigd en staat te popelen om de regen in te rennen met je camera. Hoe pak je dat slim aan? Een goede voorbereiding is het halve werk.
Bescherm je uitrusting
- Neem een regenhoes mee voor je camera of improviseer met een simpele plastic zak met een elastiek.
- Een zonnekap kan helpen om regendruppels van je lens te houden.
- Neem een microvezeldoekje mee om je lens regelmatig schoon te maken.
- Droog je camera goed af als je weer binnen bent. En als je van kou naar warm gaat, berg je camera even op in een afgesloten tas, zodat er geen condens ontstaat.
Houd jezelf warm en droog
- Investeer in goede waterdichte kleding en stevige schoenen.
- Laagjes werken het best. Je moet vrij kunnen bewegen, maar niet bibberen van de kou.
- Denk ook aan een waterdichte rugzak of een regenhoes voor je tas.
Veiligheid boven alles
- Check het weerbericht. Een flinke bui is prima, maar ga niet midden op een open vlakte staan met een statief als er onweer aankomt.
- Wees alert op gladde stenen, modderige paden en stromend water.
- Laat iemand weten waar je bent, vooral als je op afgelegen plekken fotografeert.
Experimenteer met instellingen
- Speel met sluitertijden: een lange sluitertijd maakt regen en golven zacht en dromerig, een korte sluitertijd bevriest juist de actie.
- Zet je camera op handmatige stand of halfautomatisch (diafragmavoorkeuze) om de belichting onder controle te houden.
- Fotografeer in RAW voor maximale nabewerking; donkere wolkenluchten kun je vaak prachtig doortrekken in de nabewerking.
F/8.0, 1/13 sec., ISO-400, 40 mm
Wijsheid van de meesters...
Je hoeft me natuurlijk niet op mijn blauwe ogen te geloven. Luister eens naar wat iconische landschapsfotografen hierover zeggen.
De Amerikaanse fotograaf Ansel Adams zei ooit: “There is nothing worse than a sharp image of a fuzzy concept.” Vrij vertaald: wat heb je aan technische perfectie als je onderwerp saai is? Juist een onheilspellende wolkenlucht kan dat ‘concept’ versterken.
De beroemde Britse fotograaf Joe Cornish is een groot fan van slecht weer: “If you want mood and drama in your pictures, go out when the weather is rough. There’s nothing quite like the light that breaks through storm clouds."
En Frans Lanting, Nederlands trots op het gebied van natuur- en landschapsfotografie, noemt mist en regen ‘de geheime saus’ die een foto van ‘mooi’ naar ‘magisch’ kan tillen.
F/11.0, 1/200 sec., ISO-100, 35 mm (Panorama)
Durf het weer te omarmen...
Misschien klinkt het nog steeds een beetje tegenstrijdig: de regen opzoeken voor een mooie foto. Maar bedenk eens hoeveel landschapsfoto’s er al bestaan met blauwe luchten en groene weiden. Hoe onderscheid jij je daar nog mee?
Een goede landschapsfoto vertelt een verhaal, roept een gevoel op, prikkelt de verbeelding. En niets is zo krachtig als het weer om daar een hoofdrol in te spelen. Dus de volgende keer dat je uit het raam kijkt en de grijze luchten ziet samenpakken, draai dat stemmetje in je hoofd om: “Perfect! Dit is mijn kans.”
Pak je camera, trek je regenjas aan, zoek een spannend plekje uit en laat de natuur haar werk doen. Wie weet sta je straks met doorweekte schoenen en een verwaaid kapsel thuis, maar met een foto die niemand anders die dag heeft gemaakt.
Slecht weer? Bestaat niet. Slechte excuses? Die wel.
Veel plezier daarbuiten – en vergeet vooral niet te genieten van het onverwachte!
Add comment
Comments